;
;
Het verlagen van onze CO₂-uitstoot om aan de doelstellingen in het klimaatakkoord te voldoen, levert allerlei uitdagingen op voor onze infrastructuur. Bij de aanleg van wegen en bruggen – waar de gebruikte ruwe grondstoffen en materialen van oudsher veel uitstoot met zich meebrengen – is sprake van een enorme opgave, zowel voor nieuwe projecten als voor het onderhouden en renoveren van bestaande bouwwerken en routes.
Bij Arup hebben we in samenwerking met Heijmans en Schaffitzel een concept ontwikkeld waarbij we gelamineerd hout gebruiken voor de renovatie en bouw van viaducten; aangespoord door een oproep van Rijkswaterstaat om innovaties te ontwikkelen die passen binnen de circulaire economie. Met onze Bridges of Laminated Timber (BoLT), bedoeld voor bruggen met een overspanning tot 35 meter, kan de GWW een enorme stap zetten bij het halen van de klimaatdoelen.
Kansen en bedreigingen
Ongeveer de helft van alle circa 4.000 viaducten en bruggen van RWS in Nederland is ouder van veertig jaar. Voor veel van deze bruggen komt het eind van hun levensduur in zicht nadat ze jarenlang veel meer en zwaarder verkeer hebben moeten verwerken dan waar ze oorspronkelijk voor zijn ontworpen.
Het gebruik van onder meer cross laminated timber (CLT) en glued laminated timber (GLT) als alternatief voor beton en staal bij de renovatie van deze bruggen zorgt voor een enorme en directe besparing op de CO2-uitstoot van infrastructurele projecten. De voordelen van hout zijn talrijk: er is meer dan genoeg van, het vervangt primair CO2 intensief materiaal en doordat het hout CO2 uit de atmosfeer opneemt, is de CO2-besparing in feite twee keer zo groot. Bovendien kan het hout later opnieuw worden gebruikt, omdat het demontabel is ontworpen.
Een mogelijke bedreiging voor de houten bruggen is de negatieve invloed van vocht. Door het hout goed te beschermen met een waterdicht membraan en een asfaltdek en te zorgen voor voldoende ventilatie, zodat het hout kan drogen na vochtige perioden, blijft het voldoende droog.
Proof of concept
Door de bescherming tegen water en het ontwerp dat voldoet aan de Eurocode normen hebben onze bruggen van gelamineerd hout een ontwerplevensduur van 100 jaar. Ze gaan bovendien een stap verder dan bruggen die zijn uitgerust met een bovenbouw van een hout-beton-composiet. BoLT vervangt de traditioneel betonnen bovenbouw door een van gelamineerd hout.
“Het gebruik van hout maakt de bovenbouw van een viaduct CO2-negatief. Dit resulteert in een reductie van 70% op de MKI en een afname van het gebruik van primair abiotische materialen tot wel 90%. Bovendien kan zo’n 95% van het materiaal uiteindelijk worden hergebruikt. ” Bart Smolders Bestuursvoorzitter Heijmans Infra
Het tijdperk van de houten bruggen begint
Op dit moment worden viaducten van RWS vaak na minder dan 50 jaar alweer gesloopt, omdat ze niet meer voldoen aan de functionele vereisten die aan de brug worden gesteld. Voor de productie van het vervangende viaduct worden grote hoeveelheden staal en beton geproduceerd. Zo’n brug kan in theorie 200 jaar meegaan, maar het betekent wel dat er nu, op dit moment, enorme hoeveelheden CO2 moeten worden uitgestoten. En dat is simpelweg geen optie als we de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs willen halen. Bouwen met hout daarentegen is klimaatpositief en circulair.
Meer weten over de voordelen van houten bruggen in de GWW? Download dan ons whitepaper ‘Op weg met hout – een pleidooi voor meer gelamineerd houten bruggen’.
Paul van Horn en Edwin Thie