;
;
Transport, jako ogniwo łączące ludzi, przedsiębiorstwa i towary, pełni kluczową rolę w gospodarce krajowej. W Polsce powstał model sieci transportowej obejmujący cały kraj, którego celem jest wsparcie rozwoju sprawnej sieci transportowej. Cyfrowy model stanie się fundamentem budowy infrastruktury spełniającej założenia zrównoważonego rozwoju.
Polska, szósta pod względem powierzchni w Unii Europejskiej (UE), jest dużym krajem – jak zatem stworzyć zintegrowany model transportowy, który wykorzystując dostępne dane, będzie prognozował ścieżki przemieszczania się niemal 38 milionów osób na ponad 300,000 km²?
Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT), które wspiera beneficjentów Funduszy Europejskich w przygotowaniu i realizacji inwestycji, nadzorowało budowę zintegrowanego modelu ruchu – narzędzia stanowiącego podstawę do rozwoju strategii transportu i analizy przyszłych inwestycji infrastrukturalnych w Polsce.
Arup został zaangażowany przez CUPT jako doradca ekonomiczny, techniczny oraz prawny, aby zbudować niezależny Zintegrowany Model Ruchu (ZMR) oparty na wiarygodnych danych, który w przyszłości wesprze procesy decyzyjne dotyczące kluczowych inwestycji transportowych. Zintegrowany Model Ruchu obejmuje transport drogowy, kolejowy, lotniczy oraz śródlądowy i jest pierwszym w Polsce narzędziem o takim zasięgu i stopniu złożoności. Kalkulacja modelu została oparta na analizie ponad 60 milionów podróży w ciągu doby, o których dane zaczerpnięto z wielu różnorodnych źródeł.
Model pozwoli władzom publicznym szacować natężenie ruchu oraz identyfikować potrzeby komunikacyjne podróżnych, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych obszarów nadmiernej koncentracji ruchu oraz tzw. wąskich gardeł. Precyzyjna diagnoza umożliwi opracowywanie skutecznych strategii rozwoju infrastruktury i usprawnienie krajowej sieci transportu oraz połączeń z głównymi ośrodkami komunikacyjnymi Europy.
Podsumowanie Projektu
60 mln podróży dziennie
312,000 km²powierzchnia kraju
2070przeanalizowanych jednostek administracyjnych
Narzędzia cyfrowe: uzupełnianie danych
Wobec braku statystyk obejmujących w zharmonizowany sposób podróże w całej Polsce, Zespół Arup zgromadził dane z badań na poziomie województw oraz gmin i zbudował ogólnokrajową bazę danych, która została uzupełniona o informacje z szeregu dodatkowych źródeł, w tym platformy Google API, zastosowanej po raz pierwszy w historii modelowania ruchu w Polsce.
Dążąc do stworzenia wyczerpującej bazy danych, doradcy Arup zaproponowali przeprowadzenie badania zachowań i preferencji pasażerów na skalę kraju. Pod egidą CUPT i ze wsparciem Arup badanie w formie pilotażowej zostało przeprowadzone na próbie ponad 9000 osób na terenie całej Polski, co dodatkowo zasiliło bazę danych modelu.
Zintegrowany Model Ruchu jest modelem dynamicznym – reaguje na modyfikacje parametrów zachowań pasażerów spowodowane zmianami w cenach, czasie podróży, organizacji transportu publicznego i innymi zmianami społeczno-gospodarczymi. Wiarygodność modelu została potwierdzona poprzez zbieżność wyników próbnej symulacji w modelu i danych rzeczywistych z okresu wykraczającego poza rok bazowy modelu.
Model został zbudowany w oprogramowaniu Visum, co wymagało zastosowania szeregu narzędzi i programów informatycznych, w tym Biogeme, STATGRAPHICS oraz autorskich programów Arup.
Kierunek: zrównoważony rozwój
Zielona transformacja transportu jest priorytetem UE na najbliższe lata. Jedna z kluczowych strategii dekarbonizacji w Polsce dotyczy rozwoju infrastruktury kolejowej, w tym wprowadzenia kolei dużych prędkości. Zintegrowany Model Ruchu pozwoli oszacować, w jakim stopniu wzrost znaczenia kolei i innych środków zbiorowego transportu może wpłynąć na redukcję śladu węglowego w Polsce, co demonstrując korzyści płynące z kierunku zmian, wzmocni poparcie interesariuszy dla zrównoważonej transformacji transportu.
Model będzie pełnił rolę przewodnika dla władz publicznych w procesie określania priorytetów budżetowych w zakresie inwestycji w infrastrukturę transportową, wskazując najpilniejsze potrzeby transportowe oraz dostarczając wiarygodnych danych, które pozwolą zmierzyć ślad węglowy inwestycji.
“Zintegrowany Model Ruchu umożliwi weryfikację różnych wariantów planowanych inwestycji infrastrukturalnych uwzględniając szereg założeń społeczno-gospodarczych. ” Paweł Engel Zastępca Dyrektora, Departament Analiz Transportowych i Programowania, CUPT, podczas warsztatów podsumowujących projekt
Łączność ponad granicami
W perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027, weryfikacja projektów infrastrukturalnych w modelu transportowym będzie warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania ze środków unijnych. Zintegrowany Model Ruchu otworzy dostęp do funduszy europejskich, które wesprą dalszy rozwój infrastruktury w Polsce, i pozwoli na harmonijne powiązanie polskiej i europejskiej sieci transportowej.
Powszechnie używany przez kraje UE program modelowania Visum umożliwia ocenę, jak inwestycje transportowe zintegrują się z istniejącą i planowaną infrastrukturą w sąsiednich państwach, wspierając ruch transgraniczny. Nowy model zostanie również zintegrowany z Transeuropejską Siecią Transportową (TEN-T), obecnie opracowywanym paneuropejskim, cyfrowym modelem sieci transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i wodnego.
