;
;
Polska infrastruktura kolejowa obejmuje około 19 tys.km linii kolejowych, co stanowi jedną z największych wartości w Europie. Połowa pozostaje w bardzo złym stanie technicznym - obniżone parametry eksploatacyjne sieci negatywnie wpływają na jakość podróży, zrównoważony rozwój i koszty eksploatacji. Polska potrzebuje programu inwestycji kolejowych, który zminimalizuje te problemy.
Temu służył pilotażowy projekt doradczy realizowany przez ARUP w ramach zlecenia od Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju oraz PKP PLK S.A. - zarządcy infrastruktury kolejowej w Polsce. Podstawowym celem projektu była ocena bezpośredniego i pośredniego wpływu scenariuszy inwestycji w linie kolejowe na gospodarkę Polski.
W ramach prac przeanalizowano trzy scenariusze rozwoju infrastruktury kolejowej, różniące się w zakresie prac, długości linii kolejowych objętych pracami i wysokością nakładów inwestycyjnych:
- Scenariusz 1 – inwestycje w ok. 6 800 km linii kolejowych;
- Scenariusz 2 – inwestycje w ok. 5 400 km linii kolejowych;
- Scenariusz 3 – inwestycje w ok. 3 100 km linii kolejowych.
Dodatkowym celem projektu była identyfikacja korzyści płynących z intensyfikacji ruchu kolejowego – jako konsekwencji rozwoju infrastruktury – w kontekście relacji z innymi środkami transportu, w wymiarze socjoekonomicznym, jak i na poziomie finansów publicznych.
W ramach analiz wykonano wielowymiarowe analizy, w tym: moduł transportowy, analizy finansowe, ekonomiczne i makroekonomiczne.
Analizy obejmowały okres 35 lat (2016 – 2050).
Podsumowanie Projektu
3 scenariusze inwestycji kolejowych
54 mld PLNwartość inwestycji
4poziomy współzależnych analiz
Projekt ARUP jest przykładem interdyscyplinarnych i wielopoziomowych analiz, realizowanych jako projekt pilotażowy dla polskich instytucji transportowych. Celem tego zadania było uzasadnienie - pod kątem finansowym i ekonomicznym - celowości poczynienia nakładów inwestycyjnych w kolejowy program infrastrukturalny w jednym z trzech scenariuszy rozwojowych.
W rezultacie, wyłoniono najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia całego systemu transportowego.
Projekt składał się z czterech głównych modułów analitycznych, każdy z odpowiednim modelem:
Moduł transportowy
Bazując na trzech scenariuszach programu inwestycyjnego zbudowano krajowy model ruchu, zakładający rozbudowę sieci linii kolejowych, program rozbudowy dróg krajowych i sieć polskich lotnisk.
Model posłużył do opracowania prognozy ruchu dla krajowego systemu transportowego, uwzględniającej wpływ inwestycji infrastrukturalnych (w drogi, koleje, lotniska) na wybór środka transportu i przejęcia międzygałęziowe.
Moduł finansowy
Uwzględniono wszystkie konsekwencje finansowe inwestycji dla systemu finansów publicznych, włącznie z oddziaływaniem na przepływy zarządców infrastruktury drogowej i kolejowej oraz przewoźników kolejowych:
-
koszty utrzymania infrastruktury ponoszone przez zarządców infrastruktury drogowej i kolejowej;
-
przychody z opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej;
-
dofinansowanie ze środków publicznych na utrzymanie i remonty infrastruktury kolejowej;
-
dotacje celowe (rekompensaty) i przedmiotowe na rzecz przewoźników kolejowych;
-
przychody z opłat za przejazd po płatnych drogach krajowych zarządzanych przez GDDKiA i koncesjonariuszy.
Moduł ekonomiczny
Analiza ekonomiczna w dużej części polegała na analizie kosztów i korzyści (CBA), w tym oszacowaniu oszczędności kosztu: czasu podróży transportem drogowym, eksploatacji pojazdów drogowych, czasu podróży pociągiem, zanieczyszczania powietrza spowodowanego transportem drogowym oraz wypadków drogowych. Ponadto, przeprowadzono analizę szerszego oddziaływania ekonomicznego, w tym efektów aglomeracyjnych.
Moduł makroekonomiczny
Analiza makroekonomiczna zostały przeprowadzona w celu określenia wpływu scenariuszy rozwoju infrastruktury kolejowej na poziom i wzrost PKB oraz na system finansów publicznych. ARUP zrealizował ten moduł projektu we współpracy z Instytutem Badań nad Gospodarką Rynkową (IBnGR), który odpowiadał za analizy makroekonomiczne oparte na metodzie mnożnika inwestycyjnego. Kalkulacje IBnGR były podstawą do dalszych szacunków dotyczących wpływu nakładów inwestycyjnych w linie kolejowe na wzrost PKB i efekty fiskalne.
