;
;
Afstand wordt normaal gesproken omgerekend naar tijd; iets is 'vijf minuten verderop in de straat' of 'een paar minuten verderop'. Deze benadering van afstand-als-tijd bepaalt hoe we verschillende maatschappelijke keuzes en mogelijkheden beoordelen. Te ver betekent vaak te lang en dat betekent te veel moeite.
Voor stedenbouwkundigen heeft deze dynamiek ons denken op een aantal manieren beïnvloed.
Reistijd zal bepalend zijn voor de keuze van bepaalde vervoermiddelen. Voor afstanden van meer dan drie kilometer geniet een autorit de voorkeur boven lopen of fietsen. Maar als je wandelt of fietst, ga je direct naar je bestemming. Met de auto moet je eerst een parkeerplaats zoeken en dan naar de bestemming lopen. Als we parkeergelegenheid wegnemen, ontmoedigen we autorijden. Als we niet zorgen voor een goed begaanbare en veilige toegang tot treinstations, kunnen we de totale reisduur van een rit van de stadsrand naar het centrum verdubbelen en de business case die een spoorwegsysteem rechtvaardigde, volledig ontkrachten. De pandemie van 2020 heeft veel van deze onderliggende veronderstellingen ter discussie gesteld.
Het eind van de 30-minutenstad?
Langzaam maar zeker zijn er steden ontstaan waar de mogelijkheid om te werken, te recreëren en zaken te doen zich binnen 30 minuten van de huisdeur bevindt en waar een aanzienlijk aantal mensen zich in twee korte dagelijkse spitsen verplaatst. Maar wanneer het werk geconcentreerd is in stadscentra en er sprake is van een sterk groeiende bevolking, is het op veel plaatsen te ingewikkeld om een echte 30-minuten stad te realiseren. Dit jaar echter, zien we dat er een nieuwe richting ingeslagen wordt.
De ene enquête na de andere toont aan dat na de pandemie ongeveer 40% van de mensen 40% van de tijd thuis wil werken. Ons eigen onderzoek ondersteunt deze bevinding. Dit is eigenlijk geweldig nieuws voor zowel stadsbewoners als planologen, die eindeloos onder druk staan van de tijd/afstand-eisen van bestaande steden. Zij staan op het punt te gaan wonen en werken in iets dat meer lijkt op de 15-minuten stad.
Als die werkvoorkeuren tot een echte herverdeling van arbeid leiden zoals veel grote werkgevers in de technologie- en de professionele dienstverlening al hebben aangekondigd dat ze op thuiswerk zullen overschakelen dan zal dat leiden tot meer werkgelegenheid in de lokale dienstverlening en detailhandel daar waar de mensen wonen. Plotseling zijn er hoger opgeleiden thuis die een excuus nodig hebben om elke dag de deur uit te gaan. Diensten zoals koffie, restaurants, kappers, sportscholen en andere zaken die zich in steden concentreren, krijgen een grotere afzetmarkt in de stad. Forenzen, en met name degenen met een lager inkomen, zullen het zeer op prijs stellen dat zij niet zo ver hoeven te reizen om op hun werk te komen en zo geld kunnen besparen.
Op basis hiervan zal de 15-minuten-stad waarschijnlijk een grote vlucht nemen. Deze fundamentele hervorming en decentralisering van de economie en het stadslandschap is niet gewoon het terugdraaien van de klok naar de tijd waarin winkelstraten de ‘place to be’ waren en de plaatselijke bedrijven allemaal een winkelgevel hadden. Dat zal niet gebeuren aangezien veel diensten nu digitaal worden geleverd.
De grote steden gaan hierop inspelen; er zijn tenslotte miljarden aan commerciële huurprijzen van afhankelijk. Hoe langer Covid-19 echter voortduurt, hoe groter de kans dat we een nieuw evenwicht vinden in de manier waarop onze steden zich ontwikkelen.
De innovatieve geesten zijn er al mee bezig: lokale overheden veroveren snel ruimte voor fietsen en lopen via een tactisch stedenbouwkundige aanpak (lees het stuk van Susan Claris over hoe Milaan precies dit heeft gedaan). Je hoeft niet te wachten om een ingewikkeld nieuw plan te ontwerpen - gooi gewoon wat paaltjes neer en kom later terug voor verfraaiing. In de 15 minuten stad is voor reizen alleen nog ruimte nodig voor burgers om hun eigen weg te vinden: een ontspannen fietsrit, een terloopse wandeling, deze worden onderdeel van het plezier van werken vanuit huis.
De commercie past zich altijd aan de behoeften van de consument aan en als die zijn leven anders heeft ingericht, dan zullen ook de investeerders hun inkomsten naar deze nieuwe activiteiten verleggen. De miljarden die worden geïnvesteerd om het openbaar vervoer tijdens de spits te laten functioneren, kunnen in plaats daarvan worden gebruikt voor een dienstverlening die klok rond is en een groter gebied beslaat. Op deze manier kunnen mensen opnieuw kiezen wanneer zij willen reizen en waarheen, zonder terug te hoeven grijpen naar de auto.
Voor de 15 minutenstad is geen beweging, boek of website nodig. Wat we nu moeten doen is de stadswijken waarin we leven, werken en wonen herwaarderen, de investeerders, beleggers en gemeenten helpen bij het begrijpen van die data en de juiste afwegingen maken bij het kiezen voor de stad van de toekomst, de 15 minutenstad.
